Atopowe zapalenie skóry

ATOPOWE ZAPALENIE SKÓRY

Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłą, nawrotową, zapalną chorobą skóry, która dotyczy naskórka i skóry właściwej. Cechuje się silnym świądem, typowym umiejscowieniem i charakterystyczną morfologią zmian, współistniejącą z innymi chorobami atopowymi u chorego lub jego rodziny.

Jakie są przyczyny atopowego zapalenia skóry?

Etiologia atopowego zapalenia skóry jest wieloczynnikowa. Istotną rolę odgrywa podłoże genetyczne, za czym przemawia współwystępowanie zachorowań w 72-86% przypadków bliźniąt monozygotycznych i 21-23% dizygotycznych. Mimo licznych badań nie zidentyfikowano dotychczas tzw. genu atopii, określono natomiast kilka genów odpowiedzialnych za poszczególne ogniwa łańcucha reakcji alergicznych.

Jakie są obszary występowania objawów choroby atopowego zapalenia skóry?

U niemowląt i dzieci do 2 roku życia najczęściej objawy chorobowe występują na:

• owłosionej skórze głowy,
• policzkach,
• odsiebnych częściach kończyn,
• w postaciach ciężkich – rozlane ogniska na tułowiu, pośladkach (często współistnieje pieluszkowe zapalenie skóry).

Do 12 roku życia zmiany rozmieszczone są symetrycznie i obejmują:

• powierzchnie grzbietowe rąk i stóp,
• zgięcia łokciowe i podkolanowe,
• rzadko kark, policzki i powieki,
• w postaciach ciężkich zajęte są wszystkie okolice ciała.

W wieku młodzieńczym i u dorosłych zmiany skórne mogą występować we wszystkich okolicach ciała, ale najczęstsza lokalizacja to skóra:

• czoła,
• powiek,
• szyi,
• warg,
• górnej części klatki piersiowej,
• obręczy barkowej,
• dołów zginaczy,
• grzbietowej powierzchni rąk. 

Jak wyglądają zmiany skórne w przypadku wystąpienia choroby atopowego zapalenia skóry?

• mają charakter przewlekły i nawrotowy,
• u dzieci dominuje wyprysk (zmiany pęcherzykowo-grudkowe, częściowe pokryte strupami),
• u dorosłych występuje lichenizacja (ogniska zaczerwienionej, pogrubiałej skóry w obrębie których pojawia się wzmożone bruzdowanie i złuszczenie),
• charakterystyczny jest uporczywy świąd i suchość skóry.

Jak wygląda leczenie atopowego zapalenia skóry?

Leczenie atopowego zapalenia skóry jest sztuką współdziałania lekarza i pacjenta. 

Główne zasady postępowania niezależne od postaci i stopnia ciężkości choroby to:

• programy edukacyjne,
• diety eliminacyjne,
• emolienty, kąpiele olejowe,
• unikanie alergenów po diagnostyce alergologicznej. 

Należy uwzględnić indywidualny dobór metod leczenia w zależności od:

• rozległości i charakteru zmian skórnych,
• aktywności procesu chorobowego,
• stopnia nasilenia objawów podmiotowych,
• współistniejących chorób atopowych.